EPTW

Zapraszamy bardzo gorąco do zapoznania się z obszerną kolekcją – serią wydawniczą pt. Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku, stanowiącą jeden z licznych rezultatów projektu Elektroniczna platforma transferu wiedzy i zasobów źródłowych: Wizje roli Polski w Europie Środkowo-Wschodniej w koncepcjach geopolitycznych, gospodarczych i cywilizacyjno-kulturowych w XX w., finansowanego w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „DIALOG” w latach 2018 – 2020, jak również z wydawnictwem pokonferencyjnym.

Przedmiotowa wieloautorska seria wydawnicza obejmuje sześć modułów tematycznych skupiających szereg różnorodnych analiz realizowanych przez ekspertów projektu (historyków, politologów, specjalistów w zakresie relacji międzynarodowych, ekonomistów, kulturoznawców, etc.) dotyczących roli i miejsca Polski w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku (z nawiązaniem do wieku XIX oraz współczesności, jak również uwzględniających szerszy kontekst europejski i globalny), oraz w szczególności z odniesieniem do myśli politycznej, społeczno-kulturowej (w tym w ujęciu refleksji z poziomu antropologii kultury) czy gospodarczej rodzimych intelektualistów. Polskie koncepcje i inicjatywy, dotyczące Europy Środkowo-Wschodniej, obejmujące zarówno narody zamieszkujące ten region, jak też i państwa na tym terenie funkcjonujące, stanowią istotny komponent europejskiej myśli politycznej, jak również zbiorowej pamięci europejskiej. Wspomnieć tylko można, iż ambicje organizowania ładu środkowoeuropejskiego z udziałem Polaków pojawiły się w rodzimej refleksji politycznej jeszcze przed wybuchem I wojny światowej i — będącym jej następstwem — odrodzeniem niepodległej Rzeczypospolitej. Stanowiły one również (i niejednokrotnie wciąż stanowią) pewien punkt odniesienia dla współczesnych zamysłów integracyjnych w regionie.

Oblicze polityczno-gospodarcze i społeczne Europy Środkowo-Wschodniej — będącej przez długi czas pod kontrolą trzech mocarstw europejskich: carskiej Rosji, Monarchii Austro-Węgierskiej pod berłem Habsburgów oraz kierowanej przez pruski ośrodek decyzyjny Rzeszy Niemieckiej — generowało konflikty zbrojne zarówno o charakterze lokalnym, jak i globalnym. Teren ten stał się także widownią starcia ideologicznego i militarnego dwóch totalitaryzmów oraz miejscem umacniania narzuconego przez Moskwę systemu komunistycznego. Warunki kształtowania się polskiej myśli politycznej, szczególnie w zakresie kategorii polityki zagranicznej, determinowały grupę, której wspomniane refleksje były dedykowane. Brak podmiotowości państwowej oraz ograniczenie suwerenności intelektualnej polskich elit w kraju po 1945 r.,  powodowały, że myśl ta miała niejednokrotnie charakter spekulatywny, a autorzy tychże koncepcji często zmuszeni byli do ich formułowania w warunkach konspiracji. Nie bez znaczenie pozostawała również kwestia bilateralnych relacji Polski z państwami regionu, cechująca się zmiennym stopniem intensyfikacji oraz różnorodnymi niekiedy interesami poszczególnych narodów regionu. Prezentowana seria wydawnicza podejmuje w tym zakresie w szczególności polską refleksję odnoszącą się do koncepcji integracyjnych z udziałem (bądź wręcz pod egidą) Rzeczypospolitej (zważywszy na aspekt potencjału Polski w wymiarze geograficznym, społecznym czy militarnym), uwzględniającą współpracę z Ukraińcami, Białorusinami, Litwinami, Łotyszami i Estończykami, jak również Węgrami, Czechami, Słowakami czy Rumunami oraz tworzonymi przez te nacje instytucjami państwowymi, a także próbom ich urzeczywistnienia od schyłku XIX do początku XXI wieku (rozszerzając niekiedy perspektywę, co jest nieodzowne dla pełnego obrazu, o szerszy kontekst innych krajów europejskich i globalny). Podejmowana jest również analiza aspektu gospodarczego, geopolitycznego i geoekonomicznego regionu.

W trakcie prowadzonych w ramach projektu badań skrupulatnej analizie oraz opisowi starano się również poddać idee, które odznaczały się w polskiej myśli politycznej szczególną żywotnością na przestrzeni dekad i odegrały nieodłączną rolę w wykształceniu się sposobu, w jaki dynamika stosunków między państwami Europy Środkowo-Wschodniej postrzegana jest również w dniu dzisiejszym. Wśród wielu podjętych zamysłów koncepcyjnych i idei, znalazły się m.in. : idea federacyjna, idea inkorporacyjna, prometejska, bałtycka i międzymorska, polityka równowagi (w latach 30 XX w.), doktryna ULB czy współcześnie realizowana koncepcja Trójmorza.

Ponadto, akcentem pozwalającym na lepsze zrozumienie z kolei meandrów polskiej myśli konserwatywnej w pierwszej połowie XX wieku, szczególnie w ujęciu środkowoeuropejskim, jest obszerna analiza ujęta w pozycji Na straży Starego Kontynentu. Jedność Europy w polskiej myśli konserwatywnej lat 1914-1945, obrazująca refleksje rodzimych konserwatystów poszukujące możliwych modeli nowego ładu europejskiego, uwzględniającego ściślejszą współpracę państw zarówno w obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, jak i w wymiarze całego kontynentu. Wychodzące od konserwatystów idee integracji europejskiej stanowiły swoistą odpowiedź na agresywny sowiecki internacjonalizm, a w okresie późniejszym również na polityczną i militarną aktywność dążącej do bezwzględnego zdominowania Europy III Rzeszy.

Prowadząc namysł nad dwudziestowiecznym dorobkiem polskich elit intelektualnych, członkowie zespołu projektowego nie tracili również z oczu problemów, z którymi państwo i społeczeństwo polskie musiało się mierzyć po roku 1989 (z nawiązaniem do  współczesności). Wiele uwagi poświęcono również należytemu opisaniu kwestii transformacji ustrojowej i wielopłaszczyznowych przemian społeczno-polityczno-gospodarczych (w tym same procesy transformacyjne) oraz wydarzeń z lat 80’ i 90’, które przyczyniły się do przeobrażenia Europy Środkowo-Wschodniej w ostatnich dekadach XX wieku. Podjęto również refleksję dotyczącą wpływu, jaki wielopłaszczyznowo rozumiany rozwój państwa i społeczeństwa polskiego wywarło jarzmo trwającej kilka dekad sowieckiej dominacji, oraz sposobu, w jaki piętno komunistycznego zniewolenia wpłynęło na ewolucję polskiej myśli politycznej, gospodarczej czy społecznej, rozwijanej zarówno przez elity intelektualne w kraju, jak i na wychodźstwie.

Oddawana w ręce Czytelnika seria wydawnicza — w zamyśle zespołu projektowego — tworzy swego rodzaju monografię intelektualnego wysiłku rodzimych elit nad sferą ważną z punktu widzenia miejsca Polski i Polaków w tej części Europy, szczególnie w kontekście relacji z wymienionymi państwami oraz uwzględnieniem szerszego tła geopolitycznego czy czynnikami państwowymi determinującymi postawę względem sąsiadów Polski i omawianych nacji.

Żywotność i wieloaspektowość tychże idei stanowi niewątpliwie historyczny fenomen, który w prezentowanej serii stał się przedmiotem analiz starannie dobranej grupy ekspertów, jak również — co jest faktem wartym uwypuklenia — pozostawał przedmiotem ożywionej, merytorycznej dyskusji naukowej prowadzonej w trakcie aktywności (konferencji, paneli, konsultacji wyników badań i prac  ekspertów na różnych forach) realizowanych w trakcie projektu. Bezsprzecznym jest również fakt, iż tematyka ta pozostaje wciąż aktualna i podejmowana jest regularnie w toku dyskursu publicznego, z odniesieniem do bieżących polityk i konceptów rozwoju Polski. Rzeczą ważną — z punktu widzenia zespołu projektowego —  jest podjęcie próby komplementarnego spojrzenia na polityczno-społeczny, kulturowy i historyczny rodowód państwa i społeczeństwa polskiego, w tym pojawiające się w poszczególnych okresach dziejów różnorodne wizje ich rozwoju.

Jednocześnie — w ramach uzupełnienia lub pogłębienia wiedzy — zapraszamy serdecznie do odwiedzenia naszej nowatorskiej platformy edukacyjno-historycznej EPTW. Poza bogatym zasobem publikacyjnym znajdziecie tam Państwo niezwykle szeroką bazę materiałów źródłowych, bibliograficznych, e-learningowych czy multimedialnych dot. ww. tematyki i stanowiących wprost odniesienie/uzupełnienie do podejmowanych ww. analiz, których efekty prezentowane są w niniejszej serii publikacyjnej — eptw.edu.pl

Innowacyjne połączenie serii wydawniczej z platformą elektroniczną stanowi w naszej ocenie warte uwagi, doskonałe i komplementarne narzędzie edukacyjne dedykowane zróżnicowanemu katalogowi odbiorców projektu, zarówno środowiskom akademickim, oświatowym, instytucji kultury, dziennikarskim jak i reprezentantom ośrodków analitycznych oraz administracji publicznej.

 

 

 

Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku:

Wydanie tradycyjne i elektroniczne

Polska wobec południowych sąsiadów w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku

Pod redakcją prof. zw. dr hab. Przemysława Waingertnera

Wydanie tradycyjne

Poland towards its Southern Neighbours

Edited by prof. Przemysław Waingertner

Wydanie anglojęzyczne zrealizowane w kooperacji z międzynarodowym wydawnictwem naukowym Peter Lang Publishing (książka dostępna bezpłatnie w formacie tradycyjnym w czytelni biblioteki Centrum Dokumentacji Europejskiej przy Instytucie Europejskim, zamiejscowy oddział CEN w Łodzi, kontakt: cde@ie.lodz.pl)

Wydanie tradycyjne i elektroniczne

Ład wschodnioeuropejski w polskiej myśli politycznej w XX wieku

Pod redakcją prof. zw. dr hab. Przemysława Waingertnera

Wydanie tradycyjne

The Eastern European Order in the Polish Political Thought of the 20th Century

Edited by prof. Przemysław Waingertner

Wydanie anglojęzyczne zrealizowane w kooperacji z międzynarodowym wydawnictwem naukowym Peter Lang Publishing (książka dostępna bezpłatnie w formacie tradycyjnym w czytelni biblioteki Centrum Dokumentacji Europejskiej przy Instytucie Europejskim, zamiejscowy oddział CEN w Łodzi, kontakt: cde@ie.lodz.pl)

Wydanie tradycyjne i elektroniczne

Polska w Europie i na Świecie XX wieku. Aspekty gospodarcze.

Pod redakcją prof. zw. dr hab. Przemysława Waingertnera

Wydanie tradycyjne

Poland in Central and Eastern Europe in the 20th Century: Economic Aspects

Edited by prof. Przemysław Waingertner

Wydanie anglojęzyczne zrealizowane w kooperacji z międzynarodowym wydawnictwem naukowym Peter Lang Publishing (książka dostępna bezpłatnie w formacie tradycyjnym w czytelni biblioteki Centrum Dokumentacji Europejskiej przy Instytucie Europejskim, zamiejscowy oddział CEN w Łodzi, kontakt: cde@ie.lodz.pl)

Wydanie tradycyjne i elektroniczne

Polska w Europie Środkowo-Wschodniej. Koncepcje geopolityczne i kultura w XX wieku. Przedmiot i stan badań. Kompendium.

Pod redakcją prof. zw. dr hab. Przemysława Waingertnera

Wydanie tradycyjne

Na straży Starego Kontynentu. Jedność Europy w polskiej myśli konserwatywnej lat 1914-1945

Dr Piotr Kosmala

Książka dostępna bezpłatnie w formacie tradycyjnym w czytelni biblioteki Centrum Dokumentacji Europejskiej przy Instytucie Europejskim, zamiejscowy oddział CEN w Łodzi, kontakt: cde@ie.lodz.pl

Wydanie elektroniczne

1989 - Autumn of Nations

Dr Paweł Ukielski, dr hab. Adam Burakowski, dr hab. Aleksander Gubrynowicz

Wydanie tradycyjne i elektroniczne - EPUB (dostępna również wersja polskojęzyczna)

Quo vadis ? Questions about Poland in Central and Eastern Europe in the 20th century

Edited by prof. Przemysław Waingertner and Konrad Dziurdzia

Post-conference publication